سال 1401؛ سال تکمیل ابرپروژه‌های اقتصادی

پایگاه رهنما:

جامعه نیاز به تحول دارد و با توجه به مشکلات معیشتی و اقتصادی، تحول اقتصادی در اولویت ماست. به همین خاطر رهبر معظم انقلاب نیز در پیام و سخنرانی نوروزی تاکید کردند که همچنان، اقتصاد اولویت اصلی کشور است. با این حال، تفسیرهای گوناگونی از تحول و تغییر ارائه می‌شود. دشمنان تحول را به معنای حذف نقاط قوت ملت ایران و زمینه‌سازی برای غارت و استعمار معنا می‌کنند. هر رویکرد تحولی صحیح اما باید مبتنی بر حفظ و تقویت نقاط قوت و حذف نقاط ضعف اقتصادی ما باشد. بنابراین پیش‌نیاز این تحول، این است که نقاط قوت خودمان را بشناسیم تا دشمن نتواند با پروپاگاندای رسانه‌ای، آنها را نقاط ضعف جلوه داده و از ما بگیرد. مهم‌ترین نقاط قوت ایران برای اقتصاد را می‌توان در دو دسته‌ی «روابط خارجی پویا» و «توسعه‌ی زیرساخت‌ها» خلاصه کرد. در این گزارش، مروری داشتیم بر این نقاط قوت.

    تقویت روابط خارجی

در یک دهه‌ی اخیر، دشمن تلاش کرد که ایران را با تحریم‌ها در جهان منزوی کند؛ با این حال اما شواهد حاکی از آن است که ایران، روابط خود با کشورهای آسیایی را تقویت کرد و اکنون حتی برخی کشورهای غربی و غرب‌گرا -از جمله برخی اروپایی‌ها یا عربستان و امارات- نیز متمایل به برقراری ارتباطات اقتصادی-سیاسی با کشورمان هستند. چین (که بزرگترین اقتصاد دنیاست)، اصلی‌ترین شریک تجاری ماست. برخی معتقدند ما می‌توانیم تبادلات تجاری با چین را به مرز 60 میلیارد دلار برسانیم. در سال 2014 به رقم تاریخی 51 میلیارد دلار رسیدیم و اکنون نیز این امکان برایمان فراهم است. در سال ۲۰۰۵ کشورمان به عنوان عضو ناظر به سازمان همکاری شانگهای پیوست و در سال ۲۰۲۱ نیز با عضویت کامل ایران موافقت شد. جالب آنکه اخیراً بر اساس آمار یورواستات (مرکز آمار کمیسیون اروپا) صادرات اتحادیه اروپا به ایران در نخستین ماه سال جاری میلادی ۷ درصد رشد کرد و مبادلات دو طرف در این ماه از ۴۰۰ میلیون یورو گذشت. غیر از تقویت روابط خارجی، نگاهی به توسعه‌ی زیرساخت‌ها هم می‌تواند نشان دهد که ایران با وجود تمام مشکلات اقتصادی، در مسیر پیشرفت قرار دارد.

• پروژه آبرسانی غدیر

یکی از پروژه‌های مهم زیرساختی، پروژه‌ی آبرسانی غدیر بود. پروژه آبرسانی غدیر طی ۱۲ سالی که از زمان کلید خوردن آن می گذرد، تا سال گذشته با بی‌توجهی و عدم تامین مالی مناسب با کُندی پیش رفته بود. عدم تامین مالی پروژه توسط دولت های پیشین باعث شده بود در اوج تنش‌های آبی خوزستان این پروژه طی ۱۰ سال تا سال ۱۴۰۰ زیر ۴۵درصد پیشرفت فیزیکی داشته باشد. پس از سفر رئیس‌جمهور به خوزستان در حالی که بر اساس برنامه‌ریزی‌ها قرار بود پروژه آبرسانی غدیر طی سه سال تکمیل شود اما با تاکید و دستور ویژه رئیس جمهور به وزارت نیرو، این پروژه طی کمتر از یک سال و تامین مالی ۱۲۰۰ میلیارد تومانی به مرحله افتتاح رسید. براساس هدف گذاری پروژه، مردم خوزستان تا ۲۰ سال آینده با وجود این پروژه، از آب پایدار و با کیفیت برخوردار خواهند بود. دولت سیزدهم با تکمیل اَبرپروژه غدیر نشان داد که می‌توان با مدیریت صحیح منابع، هم تامین مالی پروژه های کلان زیرساختی را در دستور کار قرار داد و هم پروژه‌های نیمه تمام خُرد در شهرهای کوچک‌تر را نهایی کرد.

• پالایشگاه پارس جنوبی

دیگر ابرپروژه‌ی مهم و کلیدی، پروژه 100درصد ایرانی فاز 14 پارس جنوبی است. پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی، سیزدهمین پالایشگاه میدان مشترک گازی پارس جنوبی است و با تکمیل آن دیگر پالایشگاهی برای این میدان مشترک ساخته نخواهد شد. سکو‌های این فاز پیش‌تر در موقعیت خود نصب شده بودند و چهار ردیف شیرین‌سازی گاز این پالایشگاه از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱ هم‌زمان با آغاز به‌کار دولت سیزدهم عملیاتی شدند. اعتبار اجرای مگاپروژه فاز ۱۴ پارس جنوبی برای حفاری، ساخت و نصب سکو‌های دریایی، تأمین و اجرای خطوط لوله دریایی و تأسیسات دریایی برابر با ۵.۲ میلیارد دلار بود که بازگشت سرمایه ساخت پالایشگاه آن با سرمایه‌گذاری ۲.۷ میلیارد دلار در کمتر از یک سال رقم خواهد خورد. ۷۰ درصد تجهیزات این پالایشگاه فاز ۱۴ ساخت داخل است؛ این یک رکورد در ساخت پالایشگاه محسوب می‌شود. با بهره‌برداری کامل از طرح توسعه فاز ۱۴ پارس جنوبی برداشت روزانه از این فاز به بیش از ۵۰ میلیون مترمکعب می‌رسد. این اقدام، گامی مهم در راستای جبران کمبود گاز در برخی از فصول سال در کشور است.

• رشد 42 درصدی تولید گاز مایع

علاوه بر پالایشگاه تمام ایرانی پارس جنوبی که در نوع خود، شاهکاری محسوب می‌شود، بقیه بخش‌ها نیز رشد تولید خوبی را به ثبت رساندند. مدیرعامل مجتمع گاز پارس جنوبی در این مورد گفت: تولید و صادرات گاز مایع در سال جاری روند رو به رشدی داشته و توانسته ایم با اقدامات نوآورانه، رشد ۴۲ درصدی نسبت به سال گذشته را به ثبت برسانیم. باهوش افزود: توانستیم با حمایت‎های وزیر محترم نفت، مدیرعامل و مدیر هماهنگی و نظارت بر تولید شرکت ملی گاز از ماه های بسیار سخت و سرد سال با موفقیت عبور کرده و بیشتر از سقف تعهد این وظیفه‎ی بزرگ را با موفقیت به پایان برسانیم. باهوش به حمایت همه جانبه از سازندگان و تولیدکنندگان قطعات و تجهیزات ایرانی اشاره کرد و گفت: پالایشگاه های سیزده گانه این مجموعه با ثبت بیشترین میزان استفاده از قطعات و تجهیزات باکیفیت سازندگان داخلی، توانست رتبه نخست کشور را در سال جاری کسب نماید.

علاوه بر دو ابرپروژه‌ی «آبرسانی غدیر» و «پالایشگاه تمام ایرانی پارس جنوبی» و همچنین رشد 42 درصدی تولید گاز مایع، اقدامات خوبی در سایر بخش‌های زیرساختی -از جمله سدسازی و حوزه‌ی حمل و نقل ریلی- نیز انجام شد. به‌طور مثال معاون ساخت وتوسعه راه آهن، بنادر و فرودگاه‌های شرکت ساخت و توسعه زیربناهای کشور با اشاره به پیشرفت بالای ۸۰ درصدی پروژه‌های ریلی مهم کشور گفت: در سال ۱۴۰۲، چهار پروژه مهم ریلی افتتاح و بهره‌برداری خواهد شد و به این ترتیب ۴۰۰ کیلومتر راه‌آهن در سال جاری به شبکه ریلی اضافه می‌شود. خطیبی همچنین افزود: سال ۱۴۰۱ حدود ۲۰۰ کیلومتر راه‌آهن به شبکه ریلی اضافه شد و در سال ۱۴۰۲ نیز ۴۰۰ کیلومتر راه‌آهن به شبکه ریلی اضافه خواهد شد.

• جمع‌بندی

نتیجه آنکه ایران و ایرانی، حتی در شرایط تحریم و مشکلات اقتصادی توانسته اقدامات بزرگی انجام دهد و گام‌های بلند و استواری بردارد. دشمن وقتی حرف از تحول می‌زند، منظورش این است که این اقدامات مثبت و نقاط قوت جمهوری اسلامی ایران، نباید به سرانجام برسد. ایرانیان تحول‌خواه اما با توجه به این نقاط قوت، در حفظ و تقویت آنها می‌کوشند و تلاش می‌کنند در سایه‌ی نقاط قوت، نقاط ضعف را نیز حذف کنند. مهم‌ترین نقاط ضعف اقتصاد ما، «تصدی‌گری افراطی دولت»، «وابستگی به صادرات نفت خام»، «وابستگی به دلار»، «رشد اقتصادی پایین»، «مساله‌ی کسری بودجه»، «سرعت کند توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان» و ... است. این نقاط ضعف، با امید به آینده قابل جبران هستند. امیدواری به آینده نیز، به معنای خودفریبی و پنهان کردن ضعف‌ها نیست. بلکه بدین معناست که روی زمین، واقعیت‌ها، نقاط قوت و کارهای بزرگی که ایران و ایرانی توانسته انجام دهد را ببینیم، از آنها درس بگیریم و با نگاه تحول‌خواه و رو به آینده، ضعف‌ها را اصلاح کنیم.